Ontwikkel een bredere visie op supermarkten in de stad

In Amsterdam doen we boodschappen om de hoek. Vergeleken met steden als Rome of Parijs heeft Amsterdam veel kleine en middelgrote supermarkten in het hart van de stad. Een genot voor ons allen, maar een last voor hen die er boven of vlak bij wonen.

Want door de toenemende drukte en het groeiend aantal supermarkten in krappe volksbuurten als de Transvaal, neemt de overlast toe. Bewoners hebben last van veel fietsen voor de deur of van de geluidsoverlast door koelingsapparatuur, maar vooral het laden en lossen is een doorn in het oog. Het antwoord op deze klachten is vaak niet direct voor handen. De supermarkten hebben gewoonterechten en een stevige grip op de stad. Er lijken er bovendien alleen maar meer bij te komen. Bij het zoeken van locaties voor deze winkels is de afgelopen decennia niet altijd goed gekeken naar de randvoorwaarden. Met nu, alle gevolgen van dien.

In de Transvaal in laden en lossen al dertig jaar vrachtwagens aan de achterkant van een grote supermarkt met ingang in de Pretoriusstraat. Grote wagens rijden achteruit vanaf de Linneausstraat de Transvaalstraat in. Een gevaarlijke situatie die door de recente verdrievoudiging van het aantal vrachtwagens – van 18 naar 53 per week – ook erg veel overlast veroorzaakt voor de buren. Advocaten zijn inmiddels in de arm genomen.

Dat er iets moet gebeuren is nu duidelijk en sinds december 2014 spreekt de Bestuurscommissie met bewoners en supermarkt. Er staan daarbij in de Transvaalstraat, maar ook op veel soortgelijke plekken in de stad, twee zaken voorop. De verkeerssituatie moet veilig zijn en ook de overlast voor buurtbewoners moet binnen de perken blijven. 53 keer per week een vrachtwagen met oplegger die achteruit een smalle woonstraat in rijdt is intimiderend, gevaarlijk en buiten proportie. Schaal en frequentie zijn dan ver uit balans geraakt. In de Transvaal is het nu dus zoeken naar een uitkomst die veilig is en zo min mogelijk overlast veroorzaakt, voor buren maar ook voor passanten. Ook de supermarktketen zelf heeft hierin een verantwoordelijkheid en moet gemaakte afspraken nakomen.

Supermarkten in een kleine binnenstad als Amsterdam zijn bijna per definitie een bron van overlast, maar duidelijke afspraken moeten dat leed verzachten. Naast passende lokale oplossingen is er tevens dringend behoefte aan een bredere visie. Want ook een ‘Frans alternatief’ – verplaatsing van supermarkten naar buiten de stad – is door de vele autoritten niet direct beter en bovendien ook veel minder duurzaam. Duidelijk is wel dat de vele supermarkten in oude winkelpanden omgeven door woningen, niet een model voor de toekomst kunnen zijn.

De hoop is daarom gevestigd op slimme oplossingen in de openbare ruimte en harde afspraken met ondernemers, over venstertijden en een beperking van het aantal ritten. Maar ook op een goede planning, slimme laad- en losoplossingen, pick-up plaatsen waar consumenten zelf hun boodschappen halen en meer gebruik van groene voertuigen als de Cargohopper.

In plaats van de incidentenpolitiek zoals nu noodzakelijk in de Transvaal, is een bredere visie op ‘Supermarkten in de stad’ noodzakelijk. De recent ontwikkelde Amsterdamse ‘Voedsel-‘ en ‘Mobiliteitsvisie’ schieten hier voorlopig nog in tekort.