Wonen met zekerheid van zorg

Het zogenaamde scheiden van wonen en zorg speelt inmiddels een aantal jaren. Het blijft merkwaardig dat woord ‘scheiden’, omdat we juist meer dan ooit moeten nadenken hoe je eenvoudig regelt, dat indien je op enig moment onverhoopt zorg nodig hebt, die juist goed en in de buurt te vinden is.
De veranderingen rond wonen en zorg betekent dat onzelfstandige woonvoorzieningen voor ouderen die (nog) weinig zorg nodig hebben langzaam verdwijnen. Er ontstaan nu nieuwe vormen van wonen die daar erg op lijken. Het gaat om woonvoorzieningen waarin ouderen wel zelfstandig wonen maar eventuele zorg in hetzelfde gebouw kunnen afnemen op het moment dat ze die nodig hebben. Een voorbeeld daarvan is het Amstelhuis net over de brug in Zuid. Veel mensen willen ook heel graag zo lang mogelijk thuis zelfstandig blijven wonen en in veel gevallen gaat dat gelukkig ook zonder veel problemen. Met kleine woningaanpassingen lukt dat zelfs in wat oudere woningen. Daar moeten we ook meer aandacht aan geven. Dat scheelt onnodige verhuizingen en veel mensen willen ook het liefst in hun woning blijven als die passend is en als dat ook qua toegankelijkheid kan.
Waar de PvdA zich vanzelfsprekend mee bezig houdt, ook in Oost, is de groep ouderen met een kleine beurs die om gezondheidsredenen van de ene dag op de andere dag moet verhuizen of met het oog op de toekomst een andere woning zoeken waar zorg dichtbij in de buurt goed georganiseerd is. Als door omstandigheden snel verhuisd moet worden kan een probleem ontstaan omdat je dan aangewezen bent op het – vaak beperkte – aanbod van woningen wat soms leidt tot stevige huursprongen of de noodzaak om te kiezen voor een te grote woning waar men eigenlijk niet (meer) op zit wachten. Voor die ouderen proberen we te zorgen voor voldoende variatie in de nieuwbouw. Kleinere woningen geschikt voor een persoon blijven door beperktere omvang ook in nieuwbouw beter betaalbaar voor ouderen met alleen AOW of een klein pensioen.
Het is verstandig om tijdig maatregelen te nemen, vooral als je huidige woning niet of moeilijk aanpasbaar is. Zoek dan naar een woning die bijvoorbeeld vlakbij een woonservice centrum zit, waar je als dat nodig is zorg kunt krijgen. Voor die mensen proberen we geschikte nieuwbouw te realiseren in de buurt van zorgclusters of zoeken we naar nieuwe woonvormen.
Hoewel de omschakeling in Amsterdam wat mij betreft nog te langzaam verloopt zijn er in Oost een paar mooie voorbeelden die, uiteraard met steun van de PvdA, de afgelopen jaren zijn gerealiseerd of in voorbereiding zijn. Zorgverlener Amsta heeft de oude locatie in de buurt Jeruzalem ‘opgeknipt’ en recent een vernieuwd deel met zwaardere intramurale zorg volgens de nieuwste eisen geopend. Een prachtige moderne kleinschalige voorziening. De andere voormalige vleugels worden door een belegger in zorgvastgoed deels omgebouwd tot kleinere zelfstandige woningen die Amsta voorlopig zal huren en deels vervangen door nieuwbouw met gevarieerde woningen ook geschikt voor ouderen.
Voor alle bewoners van Jeruzalem geldt dat ze sinds de oplevering van ‘blok M’ voor zorg en ondersteuning terecht kunnen bij een woonservice-centrum op de begane grond van dat blok. In het blok zelf – Jeruzalemstaete – zijn sociale huurwoningen gerealiseerd door Rochdale en Habion. Ouderen uit Jeruzalem konden er met voorrang in vanwege de ve rnieuwing van de omliggende blokken.
In Oostpoort heeft Habion samen met huurder Amstelring recent een groot blok voltooid in, zou je kunnen zeggen, het verlengde van de visie waarmee ooit het Willem Dreeshuis is gebouwd is. Het Dreeshuis in Jeruzalem was in de jaren 50 de meest denkbare moderne vorm van wonen en zorg. Los van de veranderingen in wonen en zorg voldoet het gebouw nu echter niet meer aan de eisen van deze tijd en zal het binnenkort definitief sluiten. Maar het gedachtengoed van Drees leeft voort. Amstelring, huurder van het Dreeshuis, huurt in het nieuwe hypermoderne blok in Oostpoort een deel van het gebouw voor mensen die zwaardere zorg nodig hebben, deels bestemd voor de laatste bewoners van het Dreeshuis. Daarnaast zijn er in hetzelfde blok prachtige zelfstandig sociale huurwoningen en “middeldure” huurwoningen: een goed voorbeeld anno 2016 van wonen en zorg in alle denkbare vormen onder een dak. Ook dit gebouw zal voor de omgeving de functie krijgen van zorgpunt. Door deze opzet komen daarvoor geschikte bestaande woningen op enkele honderden meters afstand ook in beeld als zeer geschikt voor ouderen en proberen we corporaties te bewegen deze betaalbaar te blijven verhuren aan ouderen.
Op Zeeburgereiland is de bouw gestart van ‘Akropolis’. Ook een bijzondere nieuwe woonvorm voor ouderen, waar zelfstandig gewoond wordt maar met de nodige gemeenschappelijke voorzieningen. In dit gebouw wonen mensen in verschillende levensfasen en met gevarieerde inkomens die elkaar ook kunnen ondersteunen. De komende tijd staat wat mij betreft in het teken van het – hopelijk met nog meer succes – overtuigen van met name corporaties maar ook ontwikkelaars van de noodzaak, om ondanks het grote aantal kleinere woningen in Amsterdam in de bestaande bouw, ook in de nieuwbouw kleinere levensloop bestendige woningen toe te voegen, liefst in de buurt van goede zorgvoorzieningen. De nadruk op nieuwbouw heeft als reden dat de bestaande bouw niet altijd goed aanpasbaar is. Ook zou ik graag meer gemengde projecten zien – bestaand en nieuwbouw- waar nieuwe vormen van gemeenschappelijk en samen zelfstandig wonen ontstaan. Ik denk bijvoorbeeld aan woongebouwen met zowel koop als huur, waar naast woningen die bij uitstek voor ouderen geschikt zijn, ook een woningen voor gezinnen in zitten die je dan bijvoorbeeld zou kunnen toewijzen aan mensen die het prima vinden om oudere buren af en toe te helpen.
Heeft u goede ideeën over wonen en zorg en nieuwe woonvormen dan hoor ik dat graag. Samen en met veel creativiteit gaat het zeker lukken om goed wonen voor iedereen – met de zekerheid van zorg – in de buurt toekomstbestendig te organiseren.