Door: Jan Sluiter (redacteur Roost)
De nederlaag
Een jaar geleden kreeg de PvdA op 15 maart een enorme verkiezingsnederlaag te verwerken bij de Tweede Kamerverkiezingen. De uitslag kwam, ondanks dat de peilingen het slechte nieuws al heel lang voorspelden, heel hard aan.
Maar naast de pijn was en is er ook verwarring omdat vriend en vijand – en dat besef neemt alleen maar toe – direct of indirect erkennen dat de VVD/PvdA coalitie heel goed heeft gereageerd op de ergste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Nederland staat er niet alleen economisch uitzonderlijk goed voor – lage werkeloosheid, grote economische groei en een grote buffer voor slechte tijden – maar tijdens de crisis is naar vermogen ook goed gezorgd voor kwetsbare groepen en zijn de sociale uitkeringen op peil gebleven. De PvdA heeft zijn stempel kunnen zetten op het gevoerde beleid. Er is gezien de omstandigheden een goed sociaal beleid gevoerd. Vanwege de gezonde financiële situatie kunnen nu weer ingrepen gerepareerd worden die die tijdens de crisis noodzakelijk waren.
De oorzaken
De PvdA ex-bewindslieden blijven zeggen dat ze achter het gevoerde beleid staan en daar ook trots op zijn. Dat is heel terecht en juist. De partij heeft hen daarin ook steeds gesteund. De oorzaak van de enorme nederlaag wordt dan ook mede geweten aan andere factoren dan de inhoud van het beleid. Dijsselbloem zegt bijvoorbeeld dat de PvdA-ministers zo gedreven bezig waren om op sociale manier goed door de crisis te geraken dat men te veel technisch bestuurder was en te weinig politicus bleef. De PvdA ministers gingen ervan uit dat de burgers – gezien de zwaarte van de crisis – begrip hadden voor de zware ingrepen. Daardoor liet men na om de ingrepen op een gedreven wijze te plaatsen in het perspectief van de sociaal democratische waarden en doelstellingen. Mensen werden niet meer meegenomen in het grote achterliggende verhaal. Daardoor verdween de inspiratie bij de burgers om voor de PvdA te kiezen. Samsom heeft zich in dezelfde richting uitgelaten. Maar deze invalshoek is zeker niet de enige oorzaak van de nederlaag.
Misschien heeft de chaos in het electorale veld er wel mee te maken dat de politiek in deze tijd niet meer de macht en invloed heeft om haar doelstellingen te realiseren, c.q. voor de burger op te komen. Dat ziet en voelt de burger. Het internationale bedrijfsleven is machtiger dan de (landelijke) politiek. Ondanks de economische voorspoed blijven de lonen laag en groeien de vermogens van internationale bedrijven en miljardairs. Het is toch de wereld op z’n kop dat Rutte zegt dat er ruimte is voor loonsverhoging maar dat hij geen mogelijkheden ziet om dit te bewerkstellingen. Dijsselbloem zag nog als enige oplossing dat iedereen lid moest worden van vakbonden. Dan zou er misschien iets kunnen gebeuren.
Er is veel om over na te denken en er zijn waarschijnlijk meerdere oorzaken die ten grondslag liggen aan die historische nederlaag van de PvdA en aan de versplintering van het electorale veld. Het is van belang dat wij die zoektocht aangaan. Dat gaan we ook doen in de nieuwe ROOST.
Het goede nieuws
Het goede nieuws is dat de kiezer – en zeker de doorsnee PvdA-kiezer – eigenlijk ook wel weet dat het gevoerde beleid tijdens de crisis zo slecht nog niet was. Door een aantal fouten van de PvdA zelf is het helaas de kiezer ook nog eens extra moeilijk gemaakt. De eerste aanwijzingen van herstel zien we bij de recente gemeentelijke herindelingsverkiezingen o.a. in Friesland. De PvdA herstelde zich daar enorm en kwam in de buurt van de gebruikelijke uitslagen.
Amsterdamse cijfers van afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek geven eenzelfde beeld:
Acht op de tien Amsterdammers lijkt van plan te zijn te gaan stemmen op 21 maart. In de praktijk komt dit meestal lager uit, zo rond de 50%. Door deze lage opkomst werkt het opkomen of thuisblijven van specifieke kiezersgroepen relatief sterk door in de uitslag. Dat krijgt extra betekenis nu drie nieuwe partijen kans maken op een zetel. Ruim een kwart van de respondenten heeft nog niet besloten op welke partij zij zullen stemmen. Onder degenen die het wel weten is D66 de grootste, gevolgd door PvdA en GroenLinks. Het is dus van groot belang dat wij kiezers motiveren om te gaan stemmen.
Neem contact op
Laat uw informatie achter
